در زمانهای گذشته، برای مسافران خارجی و شاید هم برای افراد محلی، جالبترین بخش تهران، محل چهارگوش و وسیعی بود به نام ارک که بخش قابل توجهی از جنوب میدان توپخانه را در بر گرفته بود. از زمانی که نوسازی شهر با تخریب این نواحی هتل فردوسی شروع شد، دیگر از چهره میدان ارک تهران هیچ اثر و نشانهای نماند. میدان ارک تهران از میدانهای مهم دارالخلافه تهران بود که سابقه آن به دوره شاه تهماسب صفوی میرسید. میدان ارک تهران در گذشته محصور بود و اطراف آن را خندق حفر کرده بودند و بیشتر بناهای سلطنتی در داخل آن قرار گرفته بود. نام این میدان از زمان فتحعلی شاه به یادگار مانده است. در زمان ناصرالدین شاه، میدان ارک تهران را به اسامی مختلف میدان شاه، میدان توپخانه و باغ گلشن مینامیدند و اینک به همان نام قدیمی ارک معروف است. محدوده جغرافیایی هتل آساره ارک تهران در زمان ناصرالدین شاه، در مقایسه با وضع خیابانهای جدید تهران، چنین بود: از شمال به محوطه بین ضلع جنوبی میدان سپه و قسمتی از خیابان سپه (خیابان مریض خانه سابق) و خیابان بوذرجمهری تا چهارراه گلوبندک، از جنوب به خیابان ناصرخسرو (ناصریه)، از شرق به خیابان خیام (جلیل آباد) و از غرب به گلوبندک تا میدان امام خمینی.
آستانه مبارک حضرت عبدالعظیم (ع)، یکی از زیارتگاههای بزرگ و معتبر شیعیان جهان در شهر ری واقع است. حضرت عبدالعظیم از فرزندان امام حسن (ع) است (با پنج واسطه به حضرت امام حسن مجتبی میرسد) که در قرن سوم هجری، شهید و در محل کنونی دفن شد. بخش هتل هویزه اصلی و مرکزی آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) ، همان بنای اولیه حرم بود که رفته رفته در طول سدههای مختلف بناها و سازههایی دیگر پیرامون آن احداث شد. آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) مشتمل است بر حرمها، رواقها، مسجدها، ایوانها، صحنها و دیگر آثار متعلق و وابسته به آن، بقعههای امامزاده حمزه برادر امام رضا(ع) و امامزاده طاهر از فرزندان امام سجاد (ع) نیز در همین مجموعه قرار دارد. بنای هتل کوثر تهران اصلی و نخستین آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) ، یعنی حرم، در نیمه دوم قرن سوم هجری (قرن نهم میلادی) تعمیر اساسی شد و درگاه اصلی ورودی آن که در سمت شمال قرار دارد ابتدا به فرمان پادشاهان آل بویه و سپس به همت مجدالملک رادستانی قمی تکمیل شد و آذین یافت. همچنین گنبد مطهر به دستور مجدالملک قمی ساخته و بعدها با روکش طلا پوشیده شد.
مسجد جامع ورامین ، مهمترین بنای قدیمی شهر ورامین است که خوشبختانه بیشتر بخشهای آن هنوز باقی مانده است. کار پیریزی مسجد جامع ورامین ، در دوران سلطنت سلطان محمد خدابنده، آغاز شد و در عهد فرزند و جانشین وی سلطان ابوسعید هتل اوین به پایان رسید. قسمتی از آن در سال ۷۲۲ تا ۷۲۳ هجری قمری ساخته شد (۱۳۲۲م) و بخشی دیگر آن در سال ۷۲۶ هجری قمری (۶-۱۳۲۵ م) خاتمه یافت. این بنا که در عهد شاهرخ میرزا تیموری (۸۱۵ ه.ق) نیز یک بار تعمیر و مرمت شده بود، شامل سه قسمت است:مدخل و سردر مسجد جامع ورامین که تقریباً رو به ویرانی است و بخشی از کاشیهای معرق و فیروزه رنگ آن از بین رفته و کتیبه موجود آن نیز چندان خوانا نیست. قسمتهای طاقدار که این قسمت دارای ده طاق نمای کوچک و یک طاق بزرگ در وسط است که با هم راهرویی مخفی را تشکیل میدهند. کتیبهای روی طاق نماهای چهارم و پنجم در سمت جنوب بنا موجود است و کتیبهای نیز روی دیوار آن دیده میشود. بخش اصلی مسجد جامع ورامین که شامل شبستان و ایوان و گنبد بزرگ آجری هتل انقلاب تهران و بناهای طرفین شبستان است. محرابی با گچبری مفصل، زیر گنبد مسجد وجود دارد که در زمان شاهرخ میرزا ساخته شده، ولی کامل نیست. حوض بزرگ داخل صحن و حوض کوچک مقابل سردر مسجد و نیز پایههای اصلی بخشهای نابود شده، از زیر خاک بیرون آورده شده است.
مدرسه و مسجد شهید مطهری هتل هما تهران در خیابان شهید مصطفی خمینی (سیروس) واقع شده و از مدرسههای بزرگ و زیبای قرن سیزدهم هجری قمری ایران است. بانیان این بنای بزرگ و نیز بانیان ساختمان مجلس شورای ملی، حاج میرزا حسین خان سپه سالار قزوینی، صدراعظم دوره ناصرالدین شاه قاجار و برادرش مشیرالدوله بودند.کار پیریزی مدرسه و مسجد شهید مطهری معتبر در سال ۱۲۹۶ هجری قمری آغاز شد. مجموعه این بنای شکوهمند، شامل جلوخان هتل نووتل و سردر و دهلیز و ساختمان دو طبقه حجره هاست. مدرسه و مسجد شهید مطهری دارای چهار ایوان، گنبدی بزرگ، شبستان (چهل ستون)، هشت گلدسته، مناره کاشی کاری و مخازن یک کتابخانه معتبر است.
مسجد جامع رجبعلی تهران که در خیابان پانزده خرداد (بوذرجمهری) در محله درخونگاه واقع شده، از مسجدهای قدیمی شهر تهران است و صحنی نسبتاً وسیع و شبستان تابستانی و زمستانی دارد. ایوان مدرسه مسجد جامع رجبعلی تهران، زیبایی هتل لاله تهران خاصی دارد. ایوان مدرسه و شبستان قدیمی مسجد جامع رجبعلی تهران از لحاظ سبک ساخت و اسلوب کاشیکاری و همچنین کتیبه خط ثلثی که بر بالای ایوان رفیع نصب شده، بسیار جالب و ارزنده است. طاق نماهای دو روی ایوان و دو گوشواره بالایی آن، دارای طاقبندی و کاشی کاری ممتاز است. در این قسمت از بنا، کتیبهای که به خط ثلث سفید رنگ بر متن کاشی های لاجوردی نصب شده، حاکی از مرمت مسجد است. طاق نماهای ایوان و صحن مسجد عموماً مزین به کاشی کاریهایی خوش طرح است. در میان کاشی کاریها، به شیوه هتل لاله رایج در دوران صفویه و مانند مدرسه چهارباغ اصفهان، به خط کوفی واژههای «الله» و «علی» را با قطعات کاشی ساختهاند. در پشت این ایوان بلند، شبستان و حجرههای مسجد جامع رجبعلی تهران واقع شده است. این شبستان از نظر هنر معماری و تزئینات کاشی کاری دوران قاجار، بسیار زیبا و حائز اهمیت است. در میان دایره کاشی ایوان، نام کاشی کار و استاد بنا ثبت شده است.